Gan có chứa rất nhiều loại men (hay còn gọi là enzym) khác nhau để thực hiện nhiệm vụ xúc tác các phản ứng sinh hóa và chuyển hóa các chất. Men gan cao là một trong các tình trạng cho biết gan đang bị tổn thương. Vậy như thế nào là men gan cao, bài viết sau đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ.

Như Thế Nào Là Men Gan Cao?

Men gan cao hay còn gọi là tăng men gan là tình trạng các loại men gan bị phóng thích vào máu với hàm lượng vượt ngưỡng bình thường do tế bào gan bị hoại tử.

Men gan tăng cao được phát hiện thông qua xét nghiệm máu, và sự tăng cao nồng độ của các enzyme gan trong máu là dấu hiệu cảnh báo tổn thương gan đang diễn ra.

Có các loại men gan như sau:

– Nhóm enzym transaminase (hay còn gọi là amino-transferase): gồm 2 loại enzyme:

• AST (tên gọi khác là SGOT): Aspartate Aminotransferase (hoặc Serum Glutamin-Oxaloacetic Transaminase). Chỉ số bình thường của AST là < 40 UI/L.
• ALT (tên gọi khác là SGPT): Alanine Aminotransferase (hoặc Serum Glutamic-Pyruvic Transaminase). Chỉ số bình thường của ALT là < 40 UI/L.

Transaminase là các enzym nội bào, thường tăng khi có tổn thương tế bào gan. Men AST có trong bào tương và ti thể ở nhiều loại tế bào như gan, cơ, tim, cơ xương, thận, não, tụy, phổi, bạch cầu và hồng cầu. Do đó chỉ số AST tăng thường không đặc hiệu cho gan vì còn có thể tăng do bất thường ở nhiều cơ quan khác ngoài gan.

Còn men ALT có mặt chủ yếu trong tế bào gan nên chỉ số ALT vô cùng đặc hiệu cho việc đánh giá các tổn thương ở gan. Tuy nhiên trong một số trường hợp, các enzym transaminase này có thể tăng khi có nguyên nhân nào đó làm tăng tính thấm màng tế bào mà không bắt buộc phải có hoại tử tế bào gan.

– Phosphatase kiềm (ALP: Alkaline Phosphatase): đây là loại men gan dùng để đánh giá tình trạng tổn thương gan có ứ mật. Phosphatase kiềm  ngoài được tìm thấy trong gan còn có mặt trong xương, thận, ruột và rau thai. Chỉ số bình thường của ALP là 25-85 U/L hoặc 1,4 – 4,5 đơn vị Bodansky.

– γ-GT (còn gọi là GGT: Gamma Glutamin Transpeptidase, Gamma GT): có mặt ở gan, thận, tụy, ruột, tuyến tiền liệt. γ-GT cũng là chất chỉ thị cho tình trạng ứ mật nhưng kém đặc hiệu hơn phosphatase kiềm. Chỉ số bình thường của γ-GT là 11-50 UI/L đối với nữ giới và 7-32 UI/L đối với nam giới.

Tất cả các trường hợp khi xét nghiệm sinh hóa máu cho ra chỉ số men gan tăng cao hơn mức bình thường đều được gọi là men gan cao, trong đó để đánh giá tổn thương tế bào gan thì 2 loại men AST và ALT là quan trọng nhất. Tuy nhiên, mức tăng các amino-transferase này không giúp tiên lượng tổn thương tế bào gan mà còn cần xác định qua nhiều thăm khám và xét nghiệm khác.

Như thế nào là men gan cao?

Khi đánh giá tình trạng men gan cao, cần quan tâm đến mức độ tăng ít hay nhiều, sự gia tăng của 2 chỉ số men gan là AST và ALT, tỷ lệ tăng giữa 2 loại men này có thể gợi ý đến một số nguyên nhân làm men gan tăng cao. Ví dụ:

– Nếu transaminase (AST, ALT) tăng nhẹ (dưới 5 lần giới hạn mức bình thường, khoảng 200 UI/L): thì ngoài các nguyên nhân do bệnh lý từ gan có thể dựa vào tỉ lệ AST/ALT để gợi ý đến một số nguyên nhân:

+ AST/ALT > 1 có thể gặp trong tình trạng macro-AST (kháng thể gắn AST), vận động thể lực nặng, các bệnh cơ, tán huyết, nhược giáp…

+ AST/ALT < 1 có thể gặp trong cường giáp, bệnh celiac…

– Nếu transaminase (AST, ALT) tăng nhiều (trên 1000 UI/L): đây là các trường hợp viêm gan bùng phát hoặc có những bất thường xảy ra cấp tính

+ AST/ALT > 1: gặp ở bệnh nhân viêm gan do thuốc hoặc độc chất đang có sẵn bệnh gan do rượu, đợt bùng phát của bệnh Wilson, hoặc tình trạng ly giải cơ vân cấp.

+ AST/ALT < 1: gặp trong hội chứng Budd-Chiari (tắc tĩnh mạch trên gan), thắt động mạch gan, tắc mật cấp, viêm gan virus cấp, viêm gan tự miễn, viêm gan do thuốc hoặc độc chất.

Triệu Chứng Men Gan Cao

Men gan cao có thể gây ra một số triệu chứng sau:

– Vàng da: tế bào gan bị phá hủy làm giải phóng bilirubin vào máu gây hiện tượng vàng da, nếu ở mức độ nặng người bệnh còn có thể bị vàng mắt, vàng lưỡi, móng tay móng chân cũng chuyển vàng.

– Ngứa cục bộ: chức năng gan bị tổn thương khiến cho quá trình đào thải độc tố bị gián đoạn, chất độc tích tụ trong cơ thể gây ra tình trạng ngứa ngoài da, thường bị nhầm lẫn thành các bệnh dị ứng, tuy nhiên khi uống các thuốc dị ứng thì lại càng làm cho tình trạng tổn thương gan nặng hơn. Do đó cần lưu ý không sử dụng thuốc tùy tiện khi chưa biết rõ nguyên nhân.

– Phù thũng: ở các vị trí như bàn chân, mắt cá chân

– Ngoài ra các triệu chứng khác như: phân nhạt màu, cơ thể mệt mỏi, thiếu sức sống, sốt nhẹ về chiều, rối loạn tiêu hóa, giãn vi mạch, đau hạ sườn phải…

Nguyên Nhân Men Gan Cao

Có rất nhiều yếu tố có thể gây ra tình trạng men gan tăng cao, trong đó phải kể đến một số nguyên nhân sau:

Một số nguyên nhân men gan cao

– Men gan cao nhiễm virus: Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết có 5 loại virus gây viêm gan là A, B, C, D, E, sau khi xâm nhập vào cơ thể các virus này sẽ hủy hoại tế bào gan, giải phóng men gan vào máu.  Đặc biệt là 2 loại viêm gan virus B và C

– Uống quá nhiều rượu, bia: Trong rượu bia có hàm lượng chất cồn lớn, bình thường gan có nhiệm vụ chuyển hóa cồn trong rượu thành CO2 và nước, từ đó đào thải ra ngoài cơ thể. Khi uống quá nhiều, gan sẽ bị quá tải do xử lý lượng cồn lớn, dẫn tới không sản xuất đủ enzyme để chuyển hóa chất cồn trong cơ thể. Lúc này, chất độc sẽ bị tồn đọng lại và trực tiếp gây hại cho gan, gây ra tình trạng men gan cao.

– Tăng men gan do bệnh gan thoái hóa mỡ (NASH)

– Bệnh Wilson, bệnh ứ sắt mô, bệnh gan tự miễn, bệnh lý cơ, tán huyết…

– Men gan cao do lạm dụng thuốc: Hầu hết các loại tây y như thuốc giảm đau, kháng viêm, kháng lao… đều được chuyển hóa tại gan do đó khi sử dụng các loại thuốc này trong thời gian dài hoặc sử dụng quá liều sẽ gây ảnh hưởng lớn đến gan, không chỉ làm tăng men gan mà thậm chí còn có nguy cơ gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm khác.

Qua bài viết trên, hy vọng quý bạn đọc đã có câu trả lời cho câu hỏi như thế nào là men gan cao, cả về mặt triệu chứng lâm sàng lẫn các chỉ số xét nghiệm. Các triệu chứng của men gan cao thường hiếm khi xuất hiện rõ ràng cùng lúc, nhất là vào giai đoạn đầu khi men gan mới tăng nhẹ, do đó người bệnh rất hay chủ quan vì chỉ nghĩ là mệt mỏi bình thường cho đến khi đi khám thì bệnh đã tiến triển đến giai đoạn nặng. Chính vì vậy, khi thấy các dấu hiệu men gan cao, người bệnh nên chủ động đi thăm khám và xét nghiệm máu để có hướng điều trị phù hợp.

Kể cả không phải dùng thuốc hay phải dùng thuốc điều trị men gan cao thì người bệnh cần tuân thủ chỉ dẫn của bác sỹ, điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học hợp lý và kết hợp sử dụng thảo dược tốt cho gan như Kế sữa, Actiso để cải thiện tình trạng bệnh nhanh chóng.

Đặc biệt, Kế sữa có hàm lượng cao hoạt chất Silymarin có tác dụng ổn định tế bào gan, kích thích RNA polymerase hoạt động để tổng hợp protein ở tế bào gan. Đồng thời, nó sửa chữa các tế bào bị tổn thương, tái tạo, phục hồi và thúc đẩy phát triển các tế bào gan mới. Từ đó giúp chống oxy hóa, chống viêm, tiêu sỏi mật, giải độc gan và giảm bớt các triệu chứng do các về bệnh gan gây ra như mụn nhọt, mẩn ngứa, vàng da… Loại thảo dược này cũng đã được chứng minh về tác dụng hạ men gan nhanh chóng, không hề thua kém các loại thuốc tân dược trong khi lại vô cùng an toàn với gan và sức khỏe.

Chỉ riêng Kế sữa đã có công dụng tốt với lá gan như vậy, nhưng còn tuyệt vời hơn khi nó được kết hợp cùng Actiso – một thảo dược nổi tiếng về những lợi ích cho gan khác – bởi sự kết hợp này làm tăng vượt trội tác dụng của chúng với lá gan so với khi dùng riêng lẻ từng loại thảo dược, giúp giảm nhanh các triệu chứng bệnh gan và tăng cường chức năng gan.

Trên thực tế, thị trường có nhiều sản phẩm chứa riêng biệt các thành phần Kế sữa, Actiso nhưng lại rất ít sản phẩm được kết hợp từ 2 loại thảo dược này.

Một trong những sản phẩm hiếm hoi kết hợp Kế sữa và Actiso rất hiệu quả, lại có nguồn nguyên liệu nhập khẩu trực tiếp từ Châu Âu (Địa Trung Hải) và sản xuất tại nhà máy đạt tiêu chuẩn GMP là Sily-GAN.

Cùng tham khảo thêm link sau để hiểu thêm về bí quyết này: https://silygan.com/

SILYGAN – Bổ gan, giải độc gan đến từ Châu Âu.

– Đánh Giá Chất Lượng Bài Viết –