Lâu nay chúng ta vẫn thường nghe câu nói được truyền miệng “bệnh khớp đớp vào tim, bệnh tim tìm đến khớp”. Thực tế cho thấy bệnh tim mạch đứng đầu danh sách trong số các biến chứng nghiêm trọng mà những người bị viêm khớp dạng thấp gặp phải. Viêm khớp dạng thấp làm tăng gấp đôi nguy cơ hầu hết các vấn đề về tim mạch, bao gồm đau tim, đột quỵ và xơ vữa động mạch- sự tích tụ chất béo, cholesterol và các mảnh vụn tế bào (mảng bám) trên thành mạch máu gây tăng huyết áp.

Nguy Cơ Mắc Bệnh Tim Cao Ở Bệnh Nhân Viêm Khớp

Daniel H. Solomon- giáo sư tại Đại học Y Harvard là nhà nghiên cứu hàng đầu về bệnh tim mạch và viêm khớp dạng thấp. Ông cho biết các quá trình viêm trong viêm khớp dạng thấp và bệnh tim rất giống nhau. Trong viêm khớp dạng thấp, tác nhân gây viêm tấn công màng hoạt dịch- lớp mô mỏng nối các khớp- đồng thời chúng có thể di chuyển và đến gây viêm các cơ quan khác bao gồm cả hệ tim mạch. Một trong những nạn nhân có thể là lớp nội mạc- lớp màng trong cùng của tim và các mạch máu. Tác nhân viêm gây tổn thương niêm mạc mạch máu và tạo thành mảng bám tích tụ. Lớp chất béo tích tụ này là nguyên nhân gây thu hẹp các động mạch, tăng huyết áp và giảm lưu lượng máu đến tim và các cơ quan khác của bệnh nhân. Viêm màng ngoài tim cũng phổ biến hơn ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp.

Trong một nghiên cứu năm 2015, các nhà nghiên cứu ở Anh đã báo cáo rằng những người mắc viêm khớp dạng thấp có khả năng bị xơ vữa động mạch cao hơn so với dân số nói chung, đồng thời bệnh của họ tiến triển với tốc độ nhanh hơn. Mảng xơ vữa bám ở thành mạch máu giòn hơn, dễ bị vỡ với bệnh nhân viêm khớp dạng thấp, và gây ra cơn đau tim hoặc đột quỵ. Trên thực tế, nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ xuất phát từ cục máu đông trong động mạch cung cấp máu cho não cao gần gấp đôi ở những người bị viêm khớp dạng thấp. Xơ vữa động mạch thường hình thành sớm ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp- thường trước khi có các triệu chứng ở khớp- và tiến triển nhanh chóng sau khi viêm khớp dạng thấp được chẩn đoán.

Quá trình viêm không chỉ làm hỏng các động mạch của tim mà còn ảnh hưởng đến tĩnh mạch, làm tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch sâu và tắc mạch phổi- xảy ra khi cục máu đông di chuyển tới chân hoặc phổi. Một nghiên cứu của Mayo Clinic năm 2012 cho thấy nguy cơ mắc huyết khối tĩnh mạch sâu cao gấp ba lần ở những người bị viêm khớp dạng thấp và nguy cơ thuyên tắc phổi đe dọa tính mạng cao hơn gấp bốn lần so với nhóm người không mắc.

Một số nghiên cứu công bố trên BioMed Research International cho thấy những người bị viêm khớp dạng thấp có nguy cơ rung tâm nhĩ tăng đáng kể- nhịp tim không đều có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ gấp 5 lần. Các nghiên cứu cũng báo cáo về sự gia tăng tỉ lệ mắc rối loạn chức năng tâm trương- sự bất thường trong giai đoạn máu về tim và rung nhĩ trên bệnh nhân viêm khớp dạng thấp.

Phòng Ngừa Viêm Khớp Đớp Tim Ở Bệnh Nhân Viêm Khớp Dạng Thấp

Đã có nhiều nghiên cứu cho thấy nguy cơ tim mạch cao ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp là có ý nghĩa. Do đó, điều quan trọng là các bác sĩ cần chẩn đoán xác định và điều trị sớm cho những bệnh nhân có nguy cơ cao này, trước khi họ phát triển các triệu chứng, biến chứng trầm trọng. Tuy nhiên, việc ngăn ngừa hoặc làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim ở những người bị viêm khớp dạng thấp vẫn còn nhiều thách thức, một phần vì chưa có hướng dẫn hoặc khuyến nghị rõ ràng trong chẩn đoán và điều trị.

Bởi vậy, những người mắc viêm khớp dạng thấp cần được cảnh báo về nguy cơ gia tăng mắc bệnh lý tim mạch và các bác sĩ nên xem xét bệnh nhân nào sẽ được hưởng lợi từ việc đánh giá sớm. Những bệnh nhân cần được đánh giá sớm nguy cơ tim mạch gồm người mắc bệnh nặng, bệnh khó kiểm soát bằng các loại thuốc kinh điển và những người đã có nhiều yếu tố nguy cơ. Bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường hoặc bệnh tim đã biết cần được đánh giá nguy cơ cẩn thận bởi bác sĩ tim mạch.

Mặc dù không có cách tiếp cận nào phù hợp với hầu hết bệnh nhân, nhưng các chiến lược phòng ngừa rủi ro tim mạch ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp có thể kể đến như sau:

• Điều trị viêm khớp dạng thấp tích cực giúp kiểm soát chặt chẽ sự tiến triển bệnh
• Cân nhắc và tránh sử dụng những thuốc gây hại cho tim mạch trong phác đồ điều trị
• Hỗ trợ bệnh nhân trong nỗ lực kiểm soát các yếu tố lối sống được biết là có vai trò trong phát triển bệnh tim:
  • Lựa chọn bài tập thể lực phù hợp
  • Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh
  • Cai thuốc vì hút thuốc làm tăng nguy cơ rủi ro cho cả bệnh viêm khớp dạng thấp và bệnh tim

– Đánh Giá Chất Lượng Bài Viết –