Gút là bệnh mãn tính và có xu hướng đau theo từng đợt cấp. Điều trị gút đồng nghĩa với việc giảm đau nhanh cơn gút cấp và phòng ngừa tái phát những đợt sau bằng thuốc và chế độ ăn uống.

Cắt nhanh triệu chứng cơn gút cấp

Cơn gút cấp có biểu hiện sưng, nóng, đỏ và đau dữ dội gây ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Do đó, người bệnh cần dùng thuốc giảm đau, chống viêm càng sớm càng tốt.  

Các loại thuốc dùng cho cơn gút cấp bao gồm colchicine, nhóm thuốc giảm đau nhóm NSAID, Corticoid.

+ Colchicin là thuốc giảm đau đặc hiệu cho bệnh gút, hiệu quả rõ rệt và được sử dụng từ rất lâu. Liều khởi đầu 0,5–1,2mg, sau đó 1 giờ uống tiếp 0,5–0,6mg. Tổng liều trung bình cho một đợt điều trị là 4-6 mg. Colchicin thường gây ra tiêu chảy, buồn nôn và chuột rút.

+ Nhóm thuốc NSAID ví dụ như Naproxen, indomethacin… giảm đau và chống viêm tốt nên có tác dụng rút ngắn thời gian của cơn gút cấp, đặc biệt là khi sử dụng trong 24 giờ đầu tiên. Tác dụng không mong muốn gây viêm loét dạ dày nên cần sử dụng sau khi ăn no.

+ Corticosteroid (ví dụ: prednison) có thể dùng đường uống hoặc tiêm vào khớp bị viêm để giảm đau và sưng gút cấp. Nhóm thuốc này cũng có thể được tiêm vào máu nếu các thuốc khác không phát huy hiệu quả hoặc nhiều khớp bị ảnh hưởng. Tiêm hormon adrenocorticotropic (ACTH) – một loại thuốc tổng hợp kích thích cơ thể sản xuất corticosteroid tự nhiên – có thể giúp điều trị đợt tấn công gút. Corticosteriod và ACTH thường bắt đầu có tác dụng trong vòng 24 giờ sau khi dùng.

Ngoài việc dùng thuốc, bệnh nhân cần chú ý:

– Có thể chườm lạnh và nâng khớp bị đau lên cao hơn.

– Uống nhiều nước lọc hoặc đun sôi để nguội.

– Nghỉ ngơi, tránh làm việc (stress có thể làm nặng thêm cơn gút)

Mặc dù cơn đau khởi phát đột ngột và đau dữ dội nhưng các đợt tấn công gút thường lên đến đỉnh điểm và hết trong vòng một tuần hoặc 10 ngày, sau đó biến mất hoàn toàn.

Phòng ngừa tái phát bằng cách kiểm soát chỉ số acid uric

Khi một đợt viêm gút cấp xuất hiện thì người bệnh có nguy cơ tái phát cơn gút cấp mới trong tương lai, nếu không có biện pháp điều trị hợp lý.

Mục tiêu của phòng ngừa tái phát bệnh gút chính là kiểm soát nồng độ acid uric ở ngưỡng an toàn <420 mmol/l.

Bác sỹ sẽ đợi cơn gút cấp chấm dứt và bắt đầu kê đơn thuốc này, bởi vì dùng thuốc giảm acid uric trong các đợt viêm cấp có thể làm tình trạng viêm xấu hơn hoặc kéo dài hơn.

Trong quá trình sử dụng thuốc giảm acid uric, nồng độ acid uric giảm xuống, các tinh thể urat trong khớp có thể thay đổi và là nguyên nhân gây ra một cơn gút khác. Do vậy, trong thời gian đầu dùng thuốc bác sĩ có thể kê một loại thuốc chống viêm như colchicin liều thấp, hoặc nhóm NSAID liều thấp để phòng ngừa cơn gút cấp tái phát.

Các thuốc làm giảm acid uric trong máu bao gồm:

Allopurinol là thuốc phổ biến nhất dùng trong điều trị gút. Ban đầu allopurinol được kê ở liều thấp hàng ngày, sau đó tăng dần liều theo thời gian. Các tác dụng không mong muốn thường gặp bao gồm phát ban da và đau dạ dày. Các vấn đề về dạ dày thường biến mất khi cơ thể thích ứng với thuốc. Và trong một số ít trường hợp, allopurinol có thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng.

Febuxostat có thể là một lựa chọn thay thế allopurinol nếu bạn gặp vấn đề về dị ứng với thuốc hoặc mắc các bệnh về thận. Thuốc bắt đầu với liều thấp, sau đó có thể tăng dần nếu nồng độ acid uric vẫn cao. Tác dụng không mong muốn của febuxostat là gây buồn nôn, đau cơ hoặc khớp.

Probenecid tác động lên thận giúp cơ thể tăng thải trừ axit uric. Thuốc dùng đường uống hàng ngày và có thể kết hợp với kháng sinh để tăng hiệu quả. Tác dụng không mong muốn thường gặp bao gồm sỏi thận, buồn nôn, nổi ban da, đau dạ dày và đau đầu.

Lesinurad là một thuốc đường uống giúp cơ thể thải trừ axit uric. Thuốc được sử dụng kết hợp vớ chất ức chế enzym xanthine oxyase (XOI), chẳng hạn như allopurinol hoặc febuxostat, để tăng cường hiệu quả cho bệnh nhân gút không kiểm soát được bằng XOI liều tối đa đơn độc. Các TDKMM thường gặp bao gồm đau đầu, các triệu chứng cảm cúm, tăng creatinin máu, trào ngược dạ dày thực quản (GERD), tác dụng phụ liên quan đến thận và sỏi thận. Lesinurad cũng có thể làm tăng nguy cơ biến cố tim mạch. Bệnh nhân nên uống nhiều nước để tránh bị sỏi thận.

Pegloticase được sử dụng khi các loại thuốc tiêu chuẩn không thể hạ nồng độ axit uric trong máu – một tình trạng bệnh gút mãn tính dai dẳng. Pegloticase làm giảm axit uric nhanh chóng và xuống mức thấp hơn so với các loại thuốc khác. TDKMM có thể gặp bao gồm phản ứng khi tiêm, cơn gout cấp, buồn nôn, bầm tím, đau họng, táo bón, đau ngực và nôn

Một trong những cách tốt nhất để chăm sóc sức khỏe khi bị bệnh gút là người bệnh đóng vai trò chủ động trong việc điều trị – một quá trình gọi là tự quản lý bản thân.

Dưới đây là một số thay đổi lối sống có thể thực hiện để giúp quản lý bệnh gút:

Áp dụng thói quen lối sống lành mạnh là một phần quan trọng trong kế hoạch điều trị gút hiệu quả. Chế độ ăn uống lành mạnh, tham gia các hoạt động thể chất thường xuyên và giảm cân (nếu cần) có thể làm giảm nguy cơ đợt tấn công gút lặp lại, cũng như nguy cơ phát triển bệnh tim thường gặp ở những người bị bệnh gút.

Chế độ ăn

Xây dựng một chế độ ăn kéo dài suốt đời tập trung vào việc tuân theo chế độ ăn uống lành mạnh cho tim mạch nên là mục tiêu cho những người bị bệnh gút. Chế độ ăn này bao gồm tất cả các nhóm thực phẩm, đặc biệt là rau, ngũ cốc nguyên hạt, protein thực vật như các loại hạt hay cây họ đậu, và sữa ít chất béo. Đường tinh chế và thực phẩm đã chế biến nên được giữ ở mức tối thiểu.

Những thực phẩm sau đây làm giảm nồng độ axit uric hoặc tốt cho tim:

–  Sữa ít béo và các sản phẩm từ sữa ít béo khác

– Thực phẩm ngũ cốc nguyên hạt

– Dầu thực vật (ô liu, cải dầu, hướng dương)

– Tất cả các loại rau

– Một số loại trái cây  (ít đường)

– Thực phẩm bổ sung vitamin C (500 đến 1000 miligam mỗi ngày)

– Cà phê (Nếu bạn đang uống)

– Nước

Các loại thực phẩm sau đây chứa nhiều purin hoặc được biết làm tăng nguy cơ gây ra các cơn gút cấp:

– Thịt đỏ và nội tạng (gan, lưỡi và lách)

– Động vật có vỏ như tôm, tôm hùm

– Đồ uống có đường

– Rượu dùng quá mức

Hoạt động thể chất và kiểm soát cân nặng

Đạt và duy trì cân nặng phù hợp là một phần quan trọng trong việc quản lý bệnh gút. Giảm cân không chỉ giúp giảm axit uric trong máu, mà còn giảm nguy cơ mắc bệnh tim hoặc đột quỵ, là hai vấn đề thường gặp ở những bệnh nhân gút. Hoạt động thể chất là một phần quan trọng của việc kiểm soát cân nặng. Nhưng việc bắt đầu giảm cân hoặc hoạt động thể chất thì không phải luôn luôn dễ dàng. Bác sĩ có thể giúp bệnh nhân đặt ra các mục tiêu mang tính thực tế và chọn bài tập phù hợp.