Viêm đại tràng co thắt là một căn bệnh khá phổ biến hiện nay, chiếm khoảng 20% dân số thế giới đáng chú ý là bệnh xuất hiện với tỷ lệ khá cao 30-40% ở Việt Nam, làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống của người không may mắc phải. Tuy nhiên, chưa hẳn ai cũng có hiểu biết rõ về căn bệnh này, hãy tham khảo chi tiết bài viết dưới đây để trang bị cho mình những kiến thức cần thiết.

Viêm đại tràng co thắt là gì?

Viêm đại tràng co thắt (hay còn gọi là bệnh đại tràng chức năng, rối loạn chức năng đại tràng) là hội chứng rối loạn chức năng đại tràng, người bệnh không có biểu hiện bất thường nào ở đại tràng, không tìm thấy các tổn thương thực thể khi nội soi. Bệnh xuất hiện ở cả nam và nữ, nhưng tỷ lệ mắc ở nữ giới cao hơn và thường gặp ở những người dưới 45 tuổi.

Triệu Chứng Của Bệnh Viêm Đại Tràng Co Thắt

Khi mắc viêm đại tràng co thắt, có thể xuất hiện những dấu hiệu sau:

• Đau bụng: đau dữ dội, đau quặn, có thể đau âm ỉ nhưng không nhiều, thỉnh thoảng có thể sờ thấy những cục rắn nổi lên dọc khung đại tràng.
• Đi ngoài: tùy từng cá nhân mà đi ngoài có thể táo hoặc lỏng hoặc có người còn hay có kiểu hỗn hợp đầu rắn đuôi nát, đi ngoài phân thường nhỏ dẹt như phân mèo. Đi ngoài xong vẫn có cảm giác muốn đi ngoài tiếp, ăn xong có cảm giác muốn đi ngoài ngay. Đi ngoài không có dấu hiệu lẫn máu.
• Bụng căng chướng hơi, mềm và không có dấu hiệu gì đặc biệt khi thăm khám.
• Bệnh nhân có biểu hiện đau âm ỉ, không xuất hiện ở vị trí cụ thể nào trên bụng, có lúc đau dữ dội, cảm giác đau giảm ngay sau khi đi đại tiện.
• Biểu hiện trên thần kinh: người bị bệnh có thể có biểu hiện như lo lắng, căng thẳng… các vấn đề về tâm lý khiến bệnh càng trở lên trầm trọng hơn.
• Các triệu chứng khác có thể gặp kèm như: đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, tim đập nhanh…

Nguyên Nhân Viêm Đại Tràng Co Thắt

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm đại tràng co thắt, dưới đây là những nguyên nhân chính có nguy cơ mắc bệnh cao:

• Sử dụng thức ăn không hợp vệ sinh, thức ăn chứa lỵ, amip, ….
• Rối loạn nhu động ruột
• Stress: căng thẳng thần kinh, thường xuyên lo lắng, mất ngủ, gánh nặng tâm lý kéo dài tác động đến hệ thần kinh của hệ thống tiêu hóa.
• Dùng nhiều kháng sinh đường ruột gây rối loạn khuẩn đường ruột.
• Di truyền: bản thân thể trạng người bệnh thuộc cơ địa nhạy cảm, đại tràng dễ bị kích thích với một số đồ ăn nhất định.

Chẩn Đoán Viêm Đại Tràng Co Thắt

Không có một thăm khám cận lâm sàng nào có thể chẩn đoán chính xác được bệnh, mà thường phải qua các xét nghiệm lâm sàng cơ bản như:

• Xét nghiệm máu: là xét nghiệm đánh giá các chỉ số trong máu là bình thường hay bất thường hay bất thường, bệnh nhân bị đại tràng co thắt sẽ cho kết quả bình thường trên các chỉ số máu.
• Xét nghiệm phân: là phương pháp loại trừ khả năng người bệnh mắc chứng loạn khuẩn đường ruột và xác định được nguyên nhân gây bệnh cụ thể.
• Chụp X- quang: cho phép kiểm tra hình ảnh tổn thương hoặc cấu trúc thay đổi bất thường của đại tràng. Ở bệnh nhân bị đại tràng co thắt, trên hình ảnh X-quang có rối loạn nhu động co bóp của đại tràng và không có bất kỳ tổn thương nào khác.
• Soi đại tràng: ở bệnh nhân viêm đại tràng co thắt, sẽ thấy niêm mạc hồng, có hiện tượng xung huyết nhẹ hoặc có lượng chất nhầy tăng tiết và nhu động đại tràng co bóp tăng hoặc giảm.
• Sinh thiết mô bệnh học: mục đích của sinh thiết nhằm xác định các khối u nếu có trong đại tràng lành tính hay ác tính. Ở viêm đại tràng co thắt thì sinh thiết mô bệnh học cho kết quả bình thường.

Phòng Ngừa Viêm Đại Tràng Co Thắt

Để hạn chế và giảm nguy cơ của hội chứng đại tràng co thắt, đừng nên bỏ lỡ những biện pháp sau:

• Cải thiện chế độ dinh dưỡng: dinh dưỡng là một trong những vấn đề quan trọng trong việc phòng và cải thiện biểu hiện của bệnh đại tràng co thắt. Nên hạn chế những thực phẩm có tính chất kích thích mạnh như rượu bia, thức ăn cay nóng, đồ uống có ga, thức ăn chứa nhiều chất bảo quản, thực phẩm tươi sống chưa qua chế biến. Chú ý nên ăn thực phẩm có nhiều chất xơ như rau xanh, chất đạm… tránh sử dụng các thực phẩm giàu gluten.
• Luyện tập, điều chỉnh chế độ sống hợp lý: việc luyện tập thể dục hợp lý và đều đặn, thư giãn hàng ngày có hiệu quả tốt giúp phòng ngừa và cải thiện bệnh. Tập thói quen đại tiện đều đặn cũng như các bài tập cho bụng như mát xa bụng, gập bụng …hàng ngày sẽ giúp cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
• Cân bằng trại thái tâm lý: tâm lý là một yếu tố rất quan trọng không chỉ đối với bệnh viêm đại tràng co thắt mà còn với nhiều bệnh liên quan. Cân bằng, hoặc cố gắng điều chỉnh tâm lý ở trạng thái thoải mái, thư giãn, sẽ có tiến triển rất tốt đối bệnh, chú ý đảm bảo ngủ đủ giấc và đúng giờ cũng hết sức quan trọng.
• Sử dụng thuốc tân dược hợp lý: nên sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tránh sử dụng quá liều hoặc quá nhiều. Việc không tuân thủ chỉ định có thể là nguyên nhân gây nên loạn khuẩn ruột, kích thích nhu động đại tràng co thắt.

Trường hợp cơ địa nhạy cảm với thức ăn, có thể sử dụng một số sản phẩm có nguồn gốc từ đông y hoặc thảo dược để phòng bệnh.

Điều Trị Viêm Đại Tràng Co Thắt

Đối với người mắc bệnh viêm đại tràng co thắt kéo dài, ngoài điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, ăn uống kiêng khem, cân bằng yếu tố tâm lý: tránh lo lắng, căng thẳng, stress, lo âu … hầu hết các bệnh nhân cần phải kết hợp với dùng thuốc duy trì thì bệnh mới ổn định được lâu dài.

Y học hiện đại trong điều trị viêm đại tràng co thắt:

• Sử dụng một số thuốc kháng sinh để thay đổi lượng vi khuẩn trong đường ruột
• Sử dụng các probiotic nhằm cung cấp những lợi khuẩn tốt cho tiêu hóa, cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hóa
• Một số thuốc nhuận tràng như Polyethylene glycol (PEG), giúp tăng thẩm thấu, làm cho nước đọng lại trong phân, giúp phân mềm hơn. Thuốc này có tác dụng tốt nhất đối với những người không dung nạp chất xơ.
• Thuốc ức chế cơ trơn: Một số thuốc ức chế cơ trơn có thể sử dụng để giảm cơn đau quặn bụng như Phloroglucinol có tác dụng ly giải co thắt trên sợi cơ trơn nên có tác dụng giảm đau; hay Spasmaverine giảm đau bụng do rối loạn chức năng đường tiêu hóa.
• Thuốc điều trị đầy hơi, chướng bụng: trimebutine, maleate…

Y học cổ truyền:

Bên cạnh Y học hiện đại, sử dụng đông y trong điều trị cũng là một hướng đi có tiềm năng và hiệu quả tốt đối với nền y học. Hiện nay có khá nhiều bài thuốc Đông y có tác dụng tốt trong điều trị viêm đại tràng co thắt, vừa cho hiệu quả cao, lại ít tác dụng không mong muốn tránh hại gan, hại thận. Dưới đây là một số bài thuốc sử dụng để điều trị viêm đại tràng co thắt:

Tứ quân tử thang: gồm đảng sâm, bạch truật, bạch linh, cam thảo có tác dụng bổ khí, kiện tỳ, dưỡng vị, dùng hiệu quả đối với các chứng tỳ vị khí hư, vận hóa kém.

• Hương sa lục quân tử thang: gồm đẳng sâm, hoàng liên, cam thảo, trần bì, mộc hương, sa nhân chuyên trị các chứng tỳ vị hư kèm hàn thấp ở trung tiêu gây đau, ợ hơi, nôn mửa, ỉa chảy, các bệnh viêm đại tràng mạn tính, viêm đại tràng co thắt.
• Củ riềng: riềng có tác dụng làm ấm tỳ vị, tăng cường chức năng của tỳ thổ, giúp chữa viêm đại tràng co thắt hiệu quả.

Sử dụng: 50g rễ và vỏ riềng, 6g gừng khô. Đun sôi kỹ lấy nước chia uống 2 lần trong ngày. Hoặc có thể kết hợp: riềng tươi 20g, lá lốt 20g sắc lấy nước uống trong ngày, uống hàng ngày.

• Lá mơ lông: Mơ lông có vị chua, có tác dụng thanh nhiệt, sát trùng rất tốt. Bên cạnh đó, lượng carotene, vitamin và tinh dầu trong lá mơ lông giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn kháng viêm hiệu quả.

Sử dụng: sắc uống hoặc ăn, sử dụng hàng ngày vừa đơn giản nhưng cho hiệu quả cao.

– Đánh Giá Chất Lượng Bài Viết –