Viêm khớp dạng thấp (thấp khớp) là bệnh thường gặp nhất trong các bệnh lý về xương khớp. Đây được xem là bệnh lý tự miễn, diễn biến mãn tính và xuất hiện chủ yếu ở nữ giới sau 30 tuổi (hơn 70%). Tại Việt Nam tỉ lệ mắc bệnh viêm khớp dạng thấp là 0,5% trong cộng đồng và chiếm 20% trong số bệnh khớp phải nằm viện điều trị.

Bệnh viêm khớp dạng thấp không chỉ gây ảnh hưởng tới sinh hoạt, khả năng vận động và còn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm có thể dẫn đến tàn phế.

Viêm Khớp Dạng Thấp là gì?

Theo sách Bệnh học nội khoa định nghĩa: “Viêm đa khớp dạng thấp là căn bệnh viêm xảy ra ở nhiều khớp đặc biệt là bàn tay, bàn chân gây tổn thương màng hoạt dịch, sụn khớp và đầu xương dưới sụn. Bệnh có diễn biến mạn tính dẫn đến tình trạng dính hoặc biến dạng các khớp”

Các phương pháp điều trị đạt hiệu quả tốt nhất khi bệnh viêm khớp dạng thấp được chuẩn đoán sớm, vì vậy điều quan trọng là nhận biết các triệu chứng và thăm khám bác sỹ kịp thời. Dưới đây là những thông tin giúp bạn hiểu rõ về căn bệnh này từ nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị, các biện pháp hỗ trợ, chế độ ăn uống và phương pháp điều trị khác.

Các Dấu Hiệu Thường Gặp Và Chẩn Đoán Viêm Khớp Dạng Thấp

Khi viêm khớp dạng thấp xảy ra thường có các biểu hiện khá đặc trưng như: cứng khớp buổi sáng, tổn thương đối xứng hai bên, sưng và đau khớp, đặc biệt khi thời tiết thay đổi thì đau tăng dữ dội. Ngoài ra, trên hình chụp X quang sẽ phát hiện các tổn thương ở tổ chức dưới sụn.

Cụ thể:

Xác định chẩn đoán Viêm khớp dạng thấp khi có 4/7 tiêu chuẩn sau:

1. Cứng khớp buổi sáng kéo dài trên 1 giờ.
2. Sưng đau kéo dài tối thiểu 3 khớp trong số 14 khớp sau: ngón tay gần, bàn ngón, cổ tay, khuỷu, gối, cổ chân, bàn ngón chân.
3. Sưng đau một trong 3 vị trí: khớp ngón tay gần, khớp bàn ngón, khớp cổ tay.
4. Sưng khớp đối xứng.
5. Có hạt dưới da.
6. Phản ứng tìm yếu tố dạng thấp (+).
7. Hình ảnh X quang điển hình. (Theo tiêu chuẩn ACR – 1987)

Tại Việt Nam do thiếu các phương tiện kỹ thuật cần thiết, nên chẩn đoán xác định dựa vào các yếu tố sau:

1. Nữ tuổi trung niên.
2. Viêm các khớp nhỏ ở hai bàn tay, phối hợp với các khớp gối, cổ chân, khuỷu.
3. Đối xứng.
4. Có dấu hiệu cứng khớp buổi sáng.
5. Diễn biến trên 2 tháng.

Viêm khớp dạng thấp thường gây tổn thương màng hoạt dịch, sụn khớp và đầu xương dưới sụn, bệnh diễn biến mạn tính có thể dẫn đến tình trạng dính và biến dạng khớp. Đa số các trường hợp viêm khớp khởi phát chậm và tăng dần, nhưng cũng có khoảng 15% bắt đầu đột ngột với những triệu chứng cấp tính.

Nguyên Nhân Viêm Khớp Dạng Thấp

Nguyên nhân của viêm khớp dạng thấp chưa rõ ràng. Tuy nhiên, một số yếu tố dường như có vai trò làm tăng nguy cơ phát triển bệnh hoặc kích hoạt sự khởi phát của đợt viêm cấp tính bao gồm:

• Là phụ nữ
• Có tiền sử gia đình bị viêm khớp dạng thấp

Các yếu tố có thể kích hoạt sự khởi phát của RA bao gồm:

• Tiếp xúc với một số loại vi khuẩn, chẳng hạn như những bệnh liên quan đến bệnh nha chu
• Có tiền sử nhiễm virus như nhiễm Epstein-Barr, gây ra bệnh bạch cầu đơn nhân
• Chấn thương hoặc chấn thương, chẳng hạn như gãy xương hoặc gãy xương, trật khớp và tổn thương dây chằng
• Hút thuốc lá
• Béo phì

Theo Đông Y,  viêm khớp dạng thấp có 2 nguyên nhân chính:

• Nguyên nhân bên ngoài là do các tà khí Phong, Hàn, Thấp xâm nhập vào cơ thể, làm cho khí huyết bế tắc mà sinh ra bệnh. Các khí này bị tắc lưu lại ở kinh lạc hoặc tạng phủ sẽ gây sưng đau, nhức mỏi, tê bì ở một vùng cơ thể hoặc các khớp xương.
• Nguyên nhân thứ hai là nguyên nhân bên trong, do cơ thể có Vệ khí suy yếu, khí huyết hư hoặc can thận hư suy.

Khi gặp Thời tiết thay đổi, đặc biệt vào thời điểm giao mùa, chính là cơ hội thuận lợi làm khởi phát nhiều loại bệnh như sung huyết, nhiễm trùng, đau khớp, dị ứng. Hiện tượng này xảy ra do cơ thể không có khả năng tự bảo vệ cơ thể tránh khỏi sự tấn công của yếu tố bên ngoài và gây nên bệnh.

Điều Trị Viêm Khớp Dạng Thấp Như Thế Nào Cho Hiệu Quả?

Nguyên tắc điều trị:

1. VKDT là bệnh mạn tính kéo dài hàng chục năm, đòi hỏi quá trình điều trị phải kiên trì, liên tục có khi đến hết cả đời.
2. Điều trị phải kết hợp chặt chẽ giữa sử dụng thuốc và vật lý trị liệu phục hồi chức năng.
3. Trong quá trình điều trị cần theo dõi chặt chễ diễn biến của bệnh để phòng tránh các tai biến biến chứng có thể xảy ra.

[Đọc thêm: Phương Thuốc Bí Truyền Điều Trị Viêm Khớp Dạng Thấp]

Hiện nay, Viêm khớp dạng thấp có thể điều trị bằng nhiều phương pháp:

Trong Tây y thường dùng các thuốc chống viêm, giảm đau, tăng cường dinh dưỡng cho khớp… hiệu quả mang lại tức thì nhưng cần theo dõi liên tục tránh các ảnh hưởng đến dạ dày gan thận và sự tái phát của bệnh.

Trong Đông y sử dụng các loại thuốc có tác dụng khu phong trừ thấp, tán hàn thanh nhiệt, bổ gan thận, khí huyết hoặc sử dụng các liệu pháp không dùng thuốc như châm cứu, xoa bớp, ngâm rượu thuốc… sẽ mang lại nhiều hiệu quả và thành phần là thảo dược nên thuốc thường rất lành tính. Việc áp dụng Đông y trong điều trị các bệnh xương khớp ngày nay đang thấy rõ sự hiệu quả mang lại tuy nhiên việc tìm kiếm và sử dụng được bài thuốc phù hợp và hiệu quả với mỗi người bệnh thường rất khó khăn. Do đó cần phân biệt rõ ràng giữa thuốc và thực phẩm chức năng trong quá trình điều trị đồng thời cần chọn lọc bài thuốc phù hợp và hiệu quả nhất để điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp.

Các Biện Pháp Khắc Phục Tại Nhà Cho Viêm Khớp Dạng Thấp

Một số biện pháp khắc phục tại nhà và điều chỉnh lối sống có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn khi sống chung với bệnh viêm khớp dạng thấp:

Tập thể dục

Các bài tập tác động thấp có thể giúp cải thiện phạm vi chuyển động trong khớp và tăng khả năng vận động. Tập thể dục cũng giúp tăng cường cơ bắp, có thể làm giảm một số áp lực từ khớp. Bạn cũng có thể thử yoga nhẹ nhàng, điều này sẽ giúp bạn lấy lại sức mạnh và sự linh hoạt.

Nghỉ ngơi đầy đủ

Bạn có thể cần nghỉ ngơi nhiều hơn trong thời gian bùng phát và ít hơn trong thời gian thuyên giảm. Ngủ đủ giấc sẽ giúp giảm viêm và đau cũng như mệt mỏi.

Áp dụng nhiệt hoặc lạnh

Túi nước đá có thể giúp giảm viêm và đau. Chúng cũng có thể có hiệu quả chống co thắt cơ bắp. Bạn có thể thay thế cảm lạnh bằng các phương pháp điều trị nóng như tắm nước ấm và chườm nóng.

Hãy thử các thiết bị trợ giúp

Một số thiết bị như nẹp và nẹp có thể giữ khớp của bạn ở vị trí nghỉ ngơi. Điều này có thể giúp giảm viêm. Bạn cũng có thể cài đặt các thiết bị gia dụng, chẳng hạn như thanh lấy và tay vịn trong phòng tắm và dọc theo cầu thang.

Chế Độ Ăn Cho Bệnh Nhân Viêm Khớp Dạng Thấp

Một chế độ ăn chống viêm giúp đỡ với các triệu chứng của bạn. Chế độ ăn nên giàu các loại thực phẩm chứa omega-3, ví dụ như cá hồi, cá trích, cá thu, cá ngừ, các loại hạt chia, hạt lanh, quả óc chó. Các chất chống oxy hóa bao gồm như các loại quả giàu vitamin A, C, E và selen cũng có thể giúp giảm viêm.

Ăn nhiều chất xơ cũng rất quan trọng, vì theo một số nhà nghiên cứu, chất xơ có thể giúp giảm các phản ứng viêm có thể được xem là giảm nồng độ protein phản ứng C. Chọn thực phẩm ngũ cốc nguyên hạt, rau tươi và trái cây tươi.

Những gì bạn không nên ăn cũng quan trọng như những gì bạn ăn. Hãy chắc chắn để tránh thực phẩm kích hoạt bệnh khởi phát. Chúng bao gồm carbohydrate chế biến và chất béo bão hòa.

– Đánh Giá Chất Lượng Bài Viết –